مصائب مسیح و باورهای مل گیبسون ـ فیلم مهمی که سال ۲۰۰۴ اکران شد
مصائب مسیح و باورهای مل گیبسون ـ فیلم مهمی که سال ۲۰۰۴ اکران شد
بیست و پنجم فوریه ۲۰۰۴ فیلم Passion of Christ که به فارسی مصائب مسیح ترجمه شد، در امریکا به روی پرده رفت. فیلم مصائب مسیح روایتی بود از دو روز پایانی زندگی عیسی ناصری، که مل گیبسون آن را کارگردانی میکرد. وی بیشتر بازیگر و ستاره فیلمهای اکشن و مهیج بود و دستمزد تقریبیاش برای بازی در هر کدام از این فیلمها به عددی بیشتر از ۲۰ میلیون دلار میرسید. اما گیبسون، آن زمان و نیز بعدها گفت خودم به ساختن این فیلم نیاز داشتم و اصلاً به مسائل مالیاش فکر نمیکردم. گویا خط اصلی روایت را از کتاب خاطرات سن آنکاترین امریش (قرن هجدهم میلادی) اقتباس کرد، هرچند به وضوح اعتقادات و علایق شخصی گیبسون هم در آن دیده میشد. در مصاحبه با مجله تایم گفت که کشش عجیبی و عمیقی برای کار کردن روی این داستان داشتم؛ کلیات آنچه بر عیسی گذشته است در انجیلها وجود دارد، اما میخواستم خودم با حادثه درگیر شوم و به کشف و شهود برسم. به ایتالیا رفت و بررسی جامعی را درباره متون به جای مانده از آن دوره و همه چیزهایی که به نوعی به مسیح ارتباط داشت شروع کرد. سعی داشت روایتی خلق کند که همه مردم جهان، از هر زبان و فرهنگی که باشند، بتوانند با آن همراه شوند. هرچند در عمل، به استفاده از زیرنویس نیاز شد.
چند ماه مانده به اکران رسمی فیلم، این بحث بالا گرفته بود که آیا با فیلمی ضدیهودی سروکار خواهیم داشت. برخیها به موضوع حساس شده بودند و این بحث را پیش میکشیدند که فیلم دوباره به همان اندیشه قدیمی برمیگردد: یهودیان در سرنوشتی که برای عیسی رقم خود گناهکارند. به ویژه آنکه خود گیبسون هم در چند رویداد، نشانههایی از اعتقاد به این فکر را از خودش بروز داده بود. این فقط یک حاشیه از میان دهها حواشی فیلم مصائب مسیح بود. این حواشی هم مشکلاتی را برای فیلم و عوامل سازنده آن ایجاد کرد، هم باعث بهتر و بیشتر دیده شدن آن شد. گفتهاند که تماشاگران از آنچه روی پرده میدیدند شگفتزده شدند. انتظار داشتند با داستانی ملایم و لطیف مواجه شوند، اما خشونتی عجیبی در بیشتر صحنههای فیلم وجود داشت. پیامبری که به آن قساوت و سبعیت شلاق میخورد و بیرحمانه شکنجه میشود. راجر ایبرت منتقد نوشت این «خشنترین فیلمی است که تاکنون دیدهام»، واقعیتی که گیبسون هم آن را رد نمیکرد. میگفت این خشونت تنیده شده در داستان و صحنههای فیلم عمدی و آگاهانه بوده است؛ «خودم میخواستم که صحنهها تکاندهنده باشند. میخواستم آن افراط و قساوت را به وضوح نشان دهم. زیرا بزرگی عیسی، در عظمت فداکاریها و رنجهایی بود که متحمل شد. اینکه میشود در برخورد با بدترین قساوتها، همچنان به عشق و گذشت و آمرزش وفادار ماند».