تاریخ جهان

اریک هابسبام چهار دلیل می‌آورد مبنی بر اینکه جنگ اول جهانی نقطه شروع برای حرکت پرشتاب به سوی بربریت و توحش، به معنی واقعی کلمه بود.

نمی‌شود انکار کرد که خط اصلی داستان و مضمون محوری روایت سریال تلویزیونی به خوبی «معنی آن فاجعه» و علل و عوامل موثر در ایجاد آن را بیان می‌کند.

خودش را مردی قدیس و پیوستن به فرقه‌اش را تنها راه سعادت می‌دید و دلایل عجیب و پیچیده‌ای هم برای ادعاهایش داشت. هرجا هم که بحث و استدلال کافی و راهگشا به نظر نمی‌رسید از شیوه‌های دیگر، یا به قول زرین‌کوب از ضربه‌های خنجر و ایجاد رعب و وحشت بهره می‌برد.

جان ایچ آرنولد در کتاب «تاریخ» می‌نویسد: نوشتن تنها روش ثبت تاریخ نیست.
فرشینه بایو که تصویری از غلبه نورمان‌ها بر انگلیس را نشان می‌دهد مثال خوبی از این سخن آرنولد است.

در یکی از آخرین دقایق فیلم، مجری از گورباچف می‌پرسد دوست داری روی سنگ قبرت چه چیزی بنویسند؟ و او می‌گوید خودم چیز خاصی در ذهن ندارم، اما روی قبر یکی از دوستانم چیزی نوشته شده که در ذهنم جا خوش کرده است: «ما سعی خودمان کردیم».

جوزپه گاریبالدی در فرانسه متولد شد، اما در دوره خدمت در ناوگان ساردنی با آموزه‌های جوزپه مازینی آشنا شد و به آرمان او، یعنی کشور یکپارچه ایتالیا، که مردم آن زیر سایه یک جمهوری مقتدر در امنیت و برابری و آزادی زندگی کنند دل بست.

هرودوت: … سپس تاریخ خود را پی خواهم گرفت و به مرور سرگذشت شهرها، خرد و کلان را بیان می‌دارم. بیشتر شهرهایی که روزگاری عظمت داشتند امروز حقیر شده‌اند و آن‌هایی که در این زمانه توسعه یافته‌اند در اعصار کهن بسی خرد بوده‌اند. تفاوتی ندارد که شهرهایی که از آن‌ها خواهم نوشت بزرگ باشند یا کوچک، چه در این دنیا هیچ چیز تا ابد پایدار نمی‌ماند.

داستان فیلم توطئه‌گر بر محاکمه مری سورات، که در زمان ترور آبراهام لینکلن، مهمانخانه‌ای را در واشنگتن اداره می‌کرد استوار است.

ویلیس ویگر: «کلبه عمو تُم در عصری بیرون آمد که دسته‌ای از پیوریتن‌های امریکا برای برقراری و اعلام حقوق بشر برای تمام افراد به پا خاسته بودند و جالب اینکه مطابق سنتی که فکر نویسنده با آن‌ها پرورش یافته بود این قالب ـ یعنی داستان ـ مناسب بیان چنان احساساتی نبود».

مارتین لوتر کینگ: «شاید باید بپذیریم که زمان خشونت فرارسیده و احتمالاً باید کنار بکشیم و بگذاریم که خشونت کار خودش را بکند. ملت به صدای ما گوش نمی‌دهد. شاید به صدای خشونت اعتنا کند».