استالینگراد در محاصره؛ پایان خونینترین نبرد جنگ دوم جهانی
استالینگراد در محاصره؛ پایان خونینترین نبرد جنگ دوم جهانی
دوم فوریه ۱۹۴۳ ـ پایان نبرد استالینگراد
اولین حملات نازیها به قلمرو شوروی و پیشروی آنها به سوی شرق، سریع و موفقیتآمیز بود. اما برخی فرماندهان آلمانی، مدافعان را دستِ کم گرفتند و کار کمی گره خورد. ضدحمله روسها، مسکو را از سقوط حتمی نجات داد و همین امر باعث عصبانیت هیتلر شد. «هیتلر که نسبت به فرماندهان زیردست خویش بیاندازه متغیر و بیحوصله شده بود، خود مستقیماً فرماندهی عملیات نظامی را بر عهده گرفت و جنوب را هدف هجوم کلی خود قرار داد». تابستان ۱۹۴۱ نازیها عملیات بزرگی را شروع کردند به قصد تسخیر مناطق نفتخیز قفقاز. آنان از سباستوپول گذشتند و استالینگراد را محاصره کردند. محاصرهای که بسیار بیشتر از محاسبات و پیشبینیهای آلمانیها طول کشید و به خونینترین درگیری در میان نبردهای جنگ دوم جهانی تبدیل شد. نبرد استالینگراد تا اوایل فوریه ۱۹۴۳ ادامه یافت.
رابرت پالمر مینویسد: «در اوت ۱۹۴۲ لشکریان جرار آلمانی با تمام قوا بر استالینگراد تاختند که به منزله مفتاح اصلی تمامی وسایط نقلیه قسمت سفلای ولگا بود. تا ماه سپتامبر به خود شهر رخنه کرده بودند. استالین که از بدو جنگ شخصاً فرماندهی عملیات جنگی روسیه را بر عهده داشت، دستور داد که به هر قیمتی که شده است نباید شهر همنام وی را به دست دشمن دهند. سربازان روس و سکنه شهر تا پای جان در دفاع از آن شهر ایستادگی کردند. پس از آنکه هفتهها خانه به خانه جنگ ادامه داشت، آلمانها قسمت اعظم شهر را متصرف شده بودند که به ناگاه روسها به رهبری ژنرال ژوکوف شروع به حمله متقابلهای نموده، ۲۲ لشکر آلمانی را مجبور به تسلیم کردند. در این پیکار بالغ بر ۳۳۰ هزار نفر از سربازان آلمانی تلف شدند. روسها در تعقیب این پیروزی خویش مبادرت به تهاجم متقابل جدیدی نمودند. در نتیجه این پیشروی عظیم به طرف مغرب پی در پی به فتوحاتی نایل آمدند و آنچه را که در بدایت امر، در سال اول جنگ از دست داده بودند مجدداً تصاحب کردند. بعد از فتح استالینگراد با آنکه در چندین مورد پیشرفت سپاهیان شوروی دچار وقفه گردید، معذالک تا آخر جنگ دیگر هجوم با آنها بود. استالینگراد واقعهای بود که نه فقط مسیر تاریخ جنگ، بلکه مسیر تاریخ جهان را نیز تغییر داد».