بازیهای رایانهای با موضوعات تاریخی ـ جذابیت و تضمین فروش
بازیهای رایانهای با موضوعات تاریخی ـ جذابیت و تضمین فروش
هشت بازی رایانهای مهم با مضمون تاریخ ـ بخش اول
اختصاصی تاریخ بلاگ
بازیهای رایانهای با موضوعات تاریخی ـ مقدمه
صنعت پولساز و همیشه و همچنان رو به رشد بازیهای رایانهای، تقریباً از همان ابتدای شکلگیری خود به تاریخ و موضوعات و حوادث تاریخی علاقه و توجه ویژهای داشته است. مثلاً در بازی جاده اوریگان (سال انتشار: ۱۹۷۱) که یکی از نخستین نمونهها و اولین آزمون و خطاهای جدی این عرصه محسوب میشد و گامی از گامهای آغازین شکلگیری این صنعت به شمار میرفت با موضوعی از گذشته و با دورهای از تاریخ کشور سازنده، یعنی امریکا مواجهایم. هرچند در این توجه و علاقه به تاریخ، گاهی اهداف غیراقتصادی نیز وجود داشت (یا احساس میشد که وجود دارد) اما از آغاز تاکنون، اولویت شرکتها و طراحان در اغلب اوقات با مسائلی مثل فروش بیشتر و پاسخگویی به تقاضاهای بازار بوده است. طراحان بازیها رایانهای و شرکتهای تولید و عرضه این بازیها، حوادث و شخصیتهای تاریخی را موضوعات جذابی میدانند که ظرفیت جذب مشتری و موفقیت در بازار را دارند و همچون مواد و مصالح این کار مورد استفاده قرار میگیرند. تعداد نمونههای موفق بازیهای رایانهای با موضوعات تاریخی آنقدر زیاد است که حتی ارائه فهرستی از آنها ممکن و شدنی نیست و ما اینجا در این بررسی خودمان فقط شماری از مهمترینها را مرور خواهیم کرد.
بازیهای رایانهای با موضوعات تاریخی ـ نمونه اول: پنزر جنرال (Panzer General)
جنگ دوم جهانی را از حیث کشورهای درگیر و آمار کشتهها و مجروحان آن و نیز تغییر و تحولاتی که در نظم جهانی ایجاد کرد بزرگترین جنگی میدانند که تاریخ تاکنون به خود دیده است. از اینرو توجه به این ماجرای پُرپیچ و خم و دستمایه قرار دادن گوشهای از آن در صنعت بازیهای رایانهای (و نیز در ادبیات و سینما) چندان عجیب و بیدلیل نیست. بازی جنگی استراتژیک پنزر جنرال هم مثال خوبی از این توجه و هم از جالبترین و شاخصترین بازیهایی است که به این جنگ میپردازد و سناریوهای خود را بر بستر حوادث و درگیریهای آن پیش میبرد. اولین نسخه این بازی سال ۱۹۹۴ منتشر و در بازار عرضه شد و به سرعت در کانون توجهات قرار گرفت. پنزر جنرال تا سه سال بعد، یعنی تا اواخر ۱۹۹۷ همچنان یکی از پرفروشترینها بود. این بازی چنان که اشاره هم شد یک بازی استراتژیکی است و سی و هشت سناریو دارد؛ سناریوهایی که برخی از آنها بازسازی حوادث و نبردهای واقعی جنگ دوم جهانی محسوب میشوند و تعدادی دیگر هم بر اساس قصهها و افسانههایی که از این جنگ وجود دارد و دهان به دهان میچرخد شکل گرفتهاند.
داستان بازی، مثل خود از سال ۱۹۳۹ آغاز و به سال ۱۹۴۵ ختم میشود. مهمترین ویژگی پنزر جنرال، که در آن زمان، یعنی نیمههای دهه ۱۹۹۰ بسیار مبتکرانه و هیجانانگیز بود و آن را از بازیهای مشابه و نمونههای قبلی ممتاز و متمایز میکرد تنوع در شیوههای نبرد و ضرورت بهرهگیری از نقشههای جنگی سنجیده برای موفقیت در هر سناریو بود. بازیکن مجبور بود که کاربرد و نیز بهترین زمان استفاده از توپهای جنگی، نیروی هوایی، پیاده نظام و نیروهای زرهی را فرابگیرد و برای کامیابی در هر سناریو از قبل برنامهریزی داشته باشد. اشتباهات کوچک در نقشههای جنگی، هزینهها و تلفات را چند برابر میکرد و گاهی به شکستهای فاجعهبار منتهی میشد.
پنزر جنرال سال ۱۹۹۵ بازار خوبی داشت و صدهزار نسخه از آن در امریکا و پنجاه هزار نسخه هم در اروپا (به ویژه در آلمان) به فروش رفت. اما سال بعد، سال ۱۹۹۶ فروش از این هم بیشتر شد و مشتریان ۲۵۰ هزار نسخه دیگر از آن را خریدند. سال بعدتر باز هم همین فروش ۲۵۰ هزارتایی تکرار شد و تازه نسخه پلیاستیشن آن هم به بازار آمد که آن به فروش شصتهزارتایی رسید. پنزر جنرال نسبت به بازیهای رایانهای دیگر نسبتاً بازی گرانی بود و قیمت نسخه کامپیوتر آن به ۱۰۰ دلار هم میرسید. تعدادی از آنها هنوز هم در سایت آمازون موجود است و از ۱۰ تا ۲۰۰ دلار قیمتگذاری میشود. نسخه کنسول پلیاستیشن پنزر جنرال هم از ۱۹ تا ۴۵ دلار متغیر بود و سال ۹۷ با مبلغی حدود ۳۰ دلار به فروش میرفت.
بازیهای رایانهای با موضوعات تاریخی ـ نمونه دوم: سلسله جنگجویان ۳ (Dynasty Warriors 3)
این بار به چین میرویم اما با یک بازی ژاپنی سروکار داریم: سومین بازی از مجموعه بازیهای سلسله جنگجویان که نسخه پلیاستیشن آن سال ۲۰۰۱ و نسخه ایکسباکس هم سال بعد از آن، یعنی ۲۰۰۲ منتشر شد. این بازی اساساً یکی از دهها اقتباسی به شمار میرود که از روی کتاب مشهور «عاشقانههای سه پادشاهی» صورت گرفتهاند؛ و مانند اقتباسها دیگر کمی تاریخ و کمی افسانه، و کمی حوادث واقعی و کمی ماجراهای تخیلی را باهم ترکیب میکند. داستان این بازی به چین باستان، اواخر دوره فرمانروایی سلسله هان برمیگردد ـ مدت کوتاهی پس از مرگ امپراتور لینگ، و شورش ژانگ ژیائو در ضدیت با امپراتوری. مانند همه دورههایی که حکومت مرکزی رو به ضعف و زوال میرود، جنگ برای تصاحب قدرت شروع میشود و داستان سلسله جنگجویان نیز بر محور همین جنگ قدرت پیش میرود. هرچند پایه و چارچوب سلسله جنگجویان بر واقعیت استوار است و ما در این بازی با بسیاری از حوادث واقعی آن عصر مواجهایم، اما گروه سازنده بازی برای افزایش جذابیت کار، در اغراق و هیجان چیزی کم نگذاشتهاند. هر شخصیت از شخصیتهای بازی از ویژگیها و قدرتهای خاص و اغلب فرازمینی برخوردار است و سحر و جادو هم نقش مهمی در کل حوادث و روند وقایع ایفا میکند. همانطور که در ابتدای این قسمت گفتیم، نسخه پلیاستیشن زودتر از نسخه ایکسباکس روانه بازار شد ـ و گویا از ابتدا فقط برای همان PS2 برنامه شده بود. اما باتوجه به تقاضای بازار، نسخه XBOX هم آماده و عرضه شد. طبق آمارها از این بازی بیشتر از یک میلیون نسخه در سراسر جهان به فروش رفت و تا مدتها در رده بالای فهرست پرطرفدارترین بازیهای رایانهای جای داشت.