سفارت موسی بیگ در هلند و واقعیت مهمی که از بیهوده‌کوشی‌های او آشکار شد
سفارت موسی بیگ در هلند و واقعیت مهمی که از بیهوده‌کوشی‌های او آشکار شد
شاه عباس در مقاطعی از دوره پادشاهی خود تلاش می‌کرد تا ضمن تقویت روابط با دولت‌های اروپایی، آنان را به اتحادی نظامی ضد امپراتوری عثمانی و نیز پرتغالی‌ها بکشاند. اما جز امضای برخی معاهدات تجاری، دستاورد چندانی از این کوشش‌ها حاصل نشد. سفارت موسی بیگ به هلند نیز یکی از این تلاش‌های ناموفق بود.
سال ۱۶۲۵ میلادی، در بحبوحه درگیری نظامی میان ایران و عثمانی، شاه عباس سفیرانی به اروپا فرستاد. نوشته‌اند که هر سفیر را هیئتی دوازده نفره همراهی می‌کرد که بیشترشان بازرگان بودند و به جز بازاریابی برای فروش ابریشم‌های کارگاه‌های سلطنتی، فرصت‌های تجاری در کشور مقصد را هم جستجو می‌کردند. سفیری که به هلند رفت موسی بیگ نام داشت. موسی بیگ سال ۱۶۲۶ در چنین روزی (۲۶ مارس) در مجلس طبقاتی هلند حضور یافت و پیامی را که شاه عباس برای شاه این کشور فرستاده بود خواند. شاه عباس از ضرورت دوستی میان دو کشور، و از منافع فراوان تجارت دو جانبه نوشته بود. وعده داده بود هلندی ها می‌توانند آزادانه در ایران داد و ستد کنند و با هر خواسته‌ای که داشته باشند نیز موافقت خواهد شد. اما شاه ایران شرایطی هم داشت: اینکه هلندی‌ها روابط‌شان را با عثمانی‌ها کم کنند، با اتحاد نظامی ضد پرتغال همراه شوند، و کشتی‌هایی را هم برای صدور کالاهای ایرانی به اروپا اختصاص دهند. هلندی‌ها هر سه شرط را رد کردند. نه تمایلی به قطع رابطه با دولت عثمانی و چشم‌پوشی از سود حاصل از تجارت با بازرگانان ترک و عرب داشتند و نه ضرورت و انگیزه‌ای در حضور در اتحاد نظامی برای جنگ با پرتغالی‌ها می‌دیدند. البته عیب و ایرادهای شخصی موسی بیگ هم کار را خراب و موانع را از چیزی که بود بیشتر کرد. به نوشته دیوید بلو در کتاب شاه عباس، موسی بیگ «بسیار می‌نوشید، زنان را اغوا می‌کرد و همه را به باد دشنام می‌گرفت، با دیگر اعضای هیئت و کمپانی هند شرقی جلو چشم همه نزاع می‌کرد.» خلاصه اینکه از سفارت او چیزی عاید ایران نشد، جز درک این واقعیت مهم که نمی‌شود به دولت‌های اروپای چشم امید بست و روی کمک آنان حساب کرد. سفارت بی‌نتیجه موسی بیگ تا بهار ۱۶۲۷ طول کشید و سرانجام او سوار بر یک کشتی هلندی به ایران برگشت.
