نقد و نظر

«تاریخ مشتمل است بر یک سلسله شیادی، که توده‌های مردم را ابتدا به دام می‌کشند و با وعده ناکجاآباد به عصیان وادارشان می‌کنند و پس از آنکه توده‌ها وظیفه خویش را انجام دادند، از نو باز بندی [=اسیر] اربابان جدید می‌شوند.»

رضاشاه در مسیر رفتن به دانشسرا به زنش گفت ترجیح می‌دهم بمیرم، اما زنم را سر برهنه به مردان غریبه نشان ندهم. ولی چاره دیگری ندارم، چون در غیر این صورت دیگران فکر خواهند کرد ایرانیان وحشی و عقب‌مانده‌اند.

مسأله این نیست که نازی‌ها دست به چنین جنایتی زدند یا نزدند (که می‌دانیم زدند)، مسأله این است که این فیلم می‌گوید هر تحقیق و مطالعه و حتی اظهارنظری که روایت غالب از هولوکاست را به چالش بکشد یا حتی فقط کمی درباره‌اش تردید کند، محصول ذهن یک نازی و تفکری نژادپرستانه است.

هابسبام: انقلاب فرانسه شاید پدیده‌ای مجزا نبوده باشد ولی از همه انقلاب‌های دیگر هم‌عصرش بسی اساسی‌تر بود و بنابراین پیامدهایی بس ژرف‌تر داشت.

در فرانسه پیش از انقلاب کبیر ۱۷۸۹ دو شیوه رایج برای اعدام محکومان وجود داشت… تا اینکه انقلاب بسیاری از چیزها را زیر و رو کرد و به قول جرج رود (George Rudé) «گیوتین مساوات‌جوی… تنها وسیله اعدام همه خلافکاران بزرگ شد».

یوزف ولسکی از پژوهش‌های فراوان خود در تاریخ اشکانیان به این نتیجه رسیده بود که این سلسله پادشاهی، وارث حقیقی هخامنشیان بوده است و آنان مردانی بزرگ با توانایی کافی برای انجام کارهای ماندگار بودند. این سخن او برخلاف حرف‌های سست و کم‌مایه محققانی است که از بدو کار به برتری فرهنگ یونانی معتقدند.

افشاگر (۲۰۱۵) فیلمی است اساساً درباره روزنامه‌نگاری تحقیقی، اما از آنجا که به ماجرایی واقعی تکیه دارد فیلمی تاریخی هم محسوب می‌شود.

اریک هابسبام چهار دلیل می‌آورد مبنی بر اینکه جنگ اول جهانی نقطه شروع برای حرکت پرشتاب به سوی بربریت و توحش، به معنی واقعی کلمه بود.

جان ایچ آرنولد در کتاب «تاریخ» می‌نویسد: نوشتن تنها روش ثبت تاریخ نیست.
فرشینه بایو که تصویری از غلبه نورمان‌ها بر انگلیس را نشان می‌دهد مثال خوبی از این سخن آرنولد است.

داستان فیلم توطئه‌گر بر محاکمه مری سورات، که در زمان ترور آبراهام لینکلن، مهمانخانه‌ای را در واشنگتن اداره می‌کرد استوار است.