چخوف درباره تولستوی می‌نویسد؛ «تولستوی به جای همه ما کار می‌کند»
چخوف درباره تولستوی می‌نویسد؛ «تولستوی به جای همه ما کار می‌کند»
بیست و هشتم ژانویه سال ۱۹۰۰، آنتون چخوف در نامه‌ای به اُ. منشیکوف نوشت:
می‌ترسم تولستوی بمیرد. اگر او بمیرد، در زندگی‌ام خلأیی بسیار بزرگ به وجود می‌آید. نخست اینکه هیچ انسانی را به قدر او دوست نداشته‌ام؛ من آدمی هستم بی‌‌اعتقاد، اما از انواع اعتقادات آنچه تولستوی بدان باور دارد، بیش از همه به من نزدیک بوده و به آن ارج می‌نهم. دوم آن که وقتی کسی مثل تولستوی در ادبیات وجود دارد، نویسنده بودن آسان و خوشایند است؛ حتی اگر آدم مجبور به این اعتراف باشد که هیچ کاری نکرده و نمی‌کند، باز اوضاع چندان بد نیست، چرا که تولستوی به جای همه ما کار می‌کند. کار او پاسخ به تمام امیدها و انتظاراتی است که در برابر ادبیات قرار داده می‌شود. سوم آن که نیرومند و پایدار ایستاده و صاحب اقتدار عظیمی است، و مادامی که زنده است هر کج‌سلیقگی در ادبیات، هر نوع ابتذال، خواه از نوع وقیحانه و خواه نوع اشک‌انگیزش، همه پوچ‌انگاری‌ها، چه از نوع شلخته و چه از نوع خشمگین آن، در سایه قرار می‌گیرد. اقتدار اخلاقی‌اش به تنهایی می‌تواند حال و هوا و جریانات به اصطلاح ادبی را در سطح معینی نگه دارد. بدون وجود او ادبیات گله‌ای می‌شود بدون چوپان یا معجون آشفته‌ای که در آن مشکل بتوان مسیر درست را بازشناخت.
پی‌نوشت: چخوف با صداقت خاص خودش، تولستوی را تحسین می‌کرد. تولستوی بزرگ هم چخوف را بسیار دوست داشت. تصویر معروفی که این دو نویسنده بلندآوازه را کنار هم نشان می‌دهد، به اواخر تابستان ۱۹۰۱ در گاسپرا، واقع در منطقه کریمه برمی‌گردد. آن دو پیش از آن هم با یکدیگر نامه‌نگاری و مراوده داشتند.
ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ.
ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ. ـ.
