تقویم تاریخ

حتی امروز که حدود هفت دهه از پایان کار رضاشاه پهلوی می‌گذرد بحث منطقی و منصفانه درباره سال‌های زمامداری‌اش آسان نیست و به قول همایون کاتوزیان، پیش کشیدن موضوع «هنوز رگ‌های گردن را متورم می‌کند.»

خودش را مردی قدیس و پیوستن به فرقه‌اش را تنها راه سعادت می‌دید و دلایل عجیب و پیچیده‌ای هم برای ادعاهایش داشت. هرجا هم که بحث و استدلال کافی و راهگشا به نظر نمی‌رسید از شیوه‌های دیگر، یا به قول زرین‌کوب از ضربه‌های خنجر و ایجاد رعب و وحشت بهره می‌برد.

جوزپه گاریبالدی در فرانسه متولد شد، اما در دوره خدمت در ناوگان ساردنی با آموزه‌های جوزپه مازینی آشنا شد و به آرمان او، یعنی کشور یکپارچه ایتالیا، که مردم آن زیر سایه یک جمهوری مقتدر در امنیت و برابری و آزادی زندگی کنند دل بست.

فرانسیس بیکن نهم آوریل ۱۶۲۶ در شصت و پنج سالگی از دنیا رفت. در وصیت‌نامه‌اش نوشت: «روحم را به خدا، جسمم را به گور، و نامم را به قرن‌های بعد و اقوام جهان تقدیم می‌کنم.»

مارتین لوتر کینگ: «شاید باید بپذیریم که زمان خشونت فرارسیده و احتمالاً باید کنار بکشیم و بگذاریم که خشونت کار خودش را بکند. ملت به صدای ما گوش نمی‌دهد. شاید به صدای خشونت اعتنا کند».

شاه عباس در مقاطعی از دوره پادشاهی خود تلاش می‌کرد تا ضمن تقویت روابط با دولت‌های اروپایی، آنان را به اتحادی نظامی ضد امپراتوری عثمانی و نیز پرتغالی‌ها بکشاند. اما جز امضای برخی معاهدات تجاری، دستاورد چندانی از این کوشش‌ها حاصل نشد. سفارت موسی بیگ به هلند نیز یکی از این تلاش‌های ناموفق بود.

دکتر آقاجری: استبداد مطلقه مردن در ایران جنبه‌های سخت‌افزاری مشروطیت را محقق ولی جنبه‌های نرم‌افزاری آن را کاملاً دفن کرد. حال آنکه جنبه‌های نرم‌افزاری اهمیت بیشتری داشت.

خیام در نوروزنامه می‌نویسد که نوروز، عیدی بسیار کهن در میان ایرانیان است و قدمت آن به سال‌های پادشاهی جمشید می‌رسد. می‌نویسد این جمشید بود که روز تغییر سال قدیم به جدید را شناخت و «آن روز را نوروز نام نهاد و جشن و آیین آورد.»

سیمور هرش: هیچ کس شاهد تمام ماجرا نبود و سایرین هم خیلی بیشتر از آن دیدند که بخواهند به یاد بیاورند.

دهم مارس سال ۱۹۹۳ گروهی از معترضان به آزادی سقط جنین، دکتر دیوید گان را که مشهور بود تا آن زمان در فلوریدا و آلاباما چندین عمل این‌چنینی انجام داده است کشتند.